Podczas II wojny światowej Niemcy zagrabiły Polsce prawie 139 ton złota. Zasadność tych roszczeń potwierdziła powołana 27 września 1946 roku przez rządy USA, Wielkiej Brytanii i Francji Komisja Trójstronna dla Restytucji Złota Monetarnego z siedzibą w Brukseli.
Grabież polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej – zorganizowany i uprzednio zaplanowany rabunek polskich dóbr kultury
prowadzony w latach 1939–1945 naterytorium państwowym Rzeczypospolitej Polskiej. Grabież rozpoczęła się wkrótce poagresji niemiecko-sowieckiej na Polskę. Działalność rabunkowa była organizowana i przeprowadzana głównie przez III Rzeszę, jednak ZSRR zagrabił również znaczącą część dzieł kultury i sztuki państwa polskiego i jego obywateli.
W 1945 Rząd RP na uchodźstwie opublikował The Nazi Kultur in Poland, pierwszy raport dotyczący grabieży dóbr kultury na terytorium RP okupowanym przez III Rzeszę.
Według prof. Jana Pruszyńskiegoszacunkowa wartość rynkowa dzieł sztuki zrabowanych przez Niemców i Rosjan w Polsce w latach 1939–1945 wynosi 30 mld dolarów.
Przygotowania do grabieży dóbr kultury rozpoczęte zostały w Niemczech jeszcze przed wybuchem działań wojennych i agresją na Polskę w 1939. Plan systematycznej grabieży państwowych i prywatnych zbiorów sztuki, których spisy zostały sporządzone przez niemieckich historyków sztuki na podstawie naukowych kontaktów przedwojennych i częstych wizyt w muzeach i kolekcjach polskich, został zrealizowany poprzez powołanie kilku organizacji, które 1 września 1939 przekroczyły granice Polski razem z regularną armią niemiecką.
Po zakończeniu kampanii wrześniowejgrabież dzieł sztuki, konfiskat oraz tysięcy zwykłych rabunków (dokonywanych odrębnie przez wojsko i funkcjonariuszy nazistowskich) została usankcjonowana odpowiednimi przepisami prawnymi okupanta, łamiącymi ustalenia IV konwencji haskiej (1907)zakazującej takich praktyk. Grabież ta była realizowana przez specjalnie utworzone do tego celu organy.
W 1946 Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze uznał proceder grabieży dóbr kulturalnych, majątku i niszczenie skarbów kultury narodowej za jedną ze zbrodni niemieckich w okupowanej w latach 1939-1945 Polsce.
Pod koniec okupacji, w czasie wycofywania się z Polski armii niemieckiej (ponoszącej dotkliwe porażki militarne na froncie wschodnim), konfiskaty te przybrały postać masowej grabieży.
Polska nie zarejestrowała w ONZ zrzeczenia się odszkodowań od Niemiec. Panuje powszechne przekonanie, że w 1953 roku Polska zrzekła się od Niemiec reparacji wojennych. Tymczasem tak niej jest.
Dokumenty i deklaracje władz PRL były publikowane w różnych zbiorach. Okazuje się jednak, że zabrakło dokumentu najważniejszego, czyli zrzeczenia się odszkodowań, potwierdzonego przez ONZ. Przyznała to samo Biuro Spraw Prawnych Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Fakt ten teoretycznie otwiera drogę dochodzenia przez Polskę odszkodowań wojennych od Niemiec. Jaka kwota wchodziłaby w grę?
Niemcy winni Polakom 845 miliardów za II Wojnę ŚwiatowąObliczenia dotyczące strat materialnych poniesionych w latach 1939-45 przygotowało po wojnie Biuro Odszkodowań Wojennych przy Prezydium Rady Ministrów RP. Łączną wartość strat materialnych, które poniosła Polska z powodu III Rzeszy, oszacowano na 258 miliardów złotych z sierpnia 1939 roku – równowartość 49 miliardów ówczesnych dolarów amerykańskich. Według Zarządu Rezerw Federalnych USA kwota 49 miliardów dolarów z sierpnia 1939 r. odpowiadała w sierpniu 2014 r. kwocie 845 miliardom dolarów. Takie nominalne zwielokrotnienie wynika tylko ze skumulowanej inflacji, bez oprocentowania za zwłokę..
Przy obecnym kursie walutowym to kwota 2,738 biliona złotych.
Co dalej? Najpierw warto zaproponować negocjacje. Pozycja Niemiec ani w negocjacjach, ani przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości nie byłaby mocna.