Okoliczności przyjęcia judaizmu przez Chazarów są w dalszym ciągu zawikłane i zagadkowe. Nie znamy nawet w przybliżeniu dokładnej daty. Najwcześniej datuje się to nawet na 740 r., najpóźniej na prawie 870. Konwersja początkowo objęła tylko dynastię panującą z jej klanem Aszyna, na początku X wieku nowa religia zaczęła się rozprzestrzeniać na masy koczowników, już jednak po niecałym półwieczu proces ten został zatrzymany po klęsce imperium w 965 r. Chazarowie, by przetrwać na stepie przyjmowali islam i chrześcijaństwo.

REKLAMA

Nie wiemy za bardzo pod czyim wpływem dokonała się ta konwersja. Dopiero w XIII wieku pochodzący z Aragonii Moses ben Nahman zwany Nachmanidesem, jako pierwszy odnotował imię uczonego rabina Yitzhak ha-Sangari, który miał nakłonić króla Chazarów do judaizmu. Przydomek ha-Sangari ma brać się od rzeki Sangarios (Sakkarya) w zachodniej Anatolii, byłby to więc przedstawiciel greckojęzycznej społeczności Romaniotes.
Fikcyjność barwnych narracji o konwersji Chazarów skłoniła izraelskich historyków takich jak Moshe Gil i Shaul Stampfer do tezy, że nigdy nie doszło do żadnej konwersji Chazarów i jest to tylko średniowieczna legenda powstała w środowisku Żydów sefardyjskich. Odbierając średniowiecznym Żydom chwałę skutecznych misjonarzy religii Mojżeszowej wśród ludów pogańskich, chcą obalić pojawiające się od ponad 200 lat tezy, że część współczesnych Żydów, a konkretnie Żydzi aszkenazyjscy są raczej potomkami chazarskich konwertytów niż starożytnych Izraelitów. Los Chazarów i Żydów z imperium chazarskiego nie daje bowiem spokoju uczonym i pojawiają się wciąż nowe tezy i argumenty, co stało się z nimi po najeździe ze strony Rusów i Oguzów w 965 r. Za potomków chazarskich konwertytów uważani są:

5:03 Żydzi chazarscy na średniowiecznej Rusi;
8:50 Genueńscy Żydzi de Ghisolfi na Półwyspie Tamańskim;
10:48 Judaizanci na Rusi średniowiecznej
15:00 Żydzi górscy albo kaukascy, zwani Dżuchur
18:48 Krymczacy
23:09 Krymscy Karaimi
26:25 Żydzi aszkenazyjscy

Ponieważ w epoce współczesnej stanowią oni przytłaczającą większość światowej populacji żydowskiej, kwestia pochodzenia tej właśnie grupy etnicznej nie jest tylko kwestią historyczną, antropologiczną czy genetyczna, lecz przede wszystkim polityczną. Kwestia ta wpływa zarówno na wewnętrzne spory między samymi Żydami, zwolennikami i przeciwnikami syjonizmu i utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie, jak również na relacje Żydów z innymi narodami, szczególnie światem muzułmańskim, odmawiającym Żydom jakichkolwiek praw do ziem, gdzie w 1948 r. utworzyli oni swoje państwo.

27:14 geneza terminu i społeczności Aszkenazim
30:53 geneza tezy o chazarskim pochodzeniu Żydów aszkenazyjskich
35:36 najważniejsi zwolennicy tej tezy – Arthur Koestler
38:36 najważniejsi zwolennicy tej tezy – Abraham Polak
42:30 najważniejsi zwolennicy tej tezy – Shlomo Sand
45:24 jaki judaizm? ekskluzywny Ezdrasza i Nehemiasza czy inkluzywny Deutero-Izajasza
46:57 Żydzi aszkenazyjscy i Słowianie – przykłady sukcesu demograficznego czy zdolności asymilacyjnych
49:41 genetyka o pochodzeniu Żydów aszkenazyjskich

Bieżąca audycja:

Pierwsza audycja o Chazarach:

Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

#średniowiecze #chazarowie #żydzi #aszkenazyjscy #Kaukaz #Ruś #Krym #krymczacy #karaimi #judaizm #konwersja #genetyka #sefardyjscy #Hiszpania #syjonizm #mesjanizm

Autor: prof. Gościwit Malinowski
Profesor w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego; więcej na blogu:
http://hellenopolonica.blogspot.com  oraz na stronie:
https://wroc.academia.edu/GosciwitMalinowski