Mój post o Słowakach bratankach spotkał się z odzewem, jakiego trochę się nie spodziewałem. Pisałem po polsku dla Polaków z polskiego punktu widzenia. A tu wysłuchali tego znajomi Madziarzy i się obrazili, a z kolei Słowacy go sobie „szerują” i „lajkują”. Chyba zapomniałem, jakie emocje takie starodawne dzieje wciąż wywołują u naszych bratanków i pobratymców z V4 (czytaj tutaj).

REKLAMA

Nie mogę się natomiast zgodzić z jedną tezą. Jakoby Słowacy jako chłopi pańszczyźniani nie mieli żadnego udziału w węgierskim narodzie politycznym, który był madziarski i z którym Polacy rozmawiali po łacinie. Łacina to niezwykle ważny język dla Węgrów, dlatego w 1804 r. ukazała się w Budzie książka autorstwa Antoniego Szirmaya de Szirma (1747-1812) zatytułowana Hungaria in parabolis sive commentarii in adagia, et dicteria Hungarorum. Szirmay Antal urodził się w Eperjes czyli w Preszowie, ale był Madziarem, pisał po łacinie i po węgiersku na zmianę.

W swojej pracy Hungaria in parabolis w paragrafie 112 pisze tak:

Caeterum sicut robur militiae pedestris Hungaricae semper Slaui in parte constituebant , ita meritis eorum exigentibus plurimae ex iis Familiae Nobilitate , et amplis possessionibus donatae sunt . En ! earum Cathalogum :

[Ponadto tak siłę pieszego wojska węgierskiego zawsze Słowianie po części tworzyli, że za zasługi przez nich dokonane bardzo liczne z nich rodziny szlachectwem i obszernymi posiadłościami zostały obdarowane. Oto ich katalog]

[a jak kto nie ma siły czytać całego katalogu, to na jego końcu napisano – Tito vseci dobre Vedga po slovenszky, czyli w polskiej ortografii Cito wszeci dobrze wiedzą po słowieński. Czytajcie katalog, może znajdziecie swoich przodków. A na ilustracji jest właśnie jeden ze słowackich bratanków, który był przy okazji jednym z najwybitniejszych polskich podróżników]

Radvánszky , Mednyánszky ,
Trstyánszky , Rudnyánszky ,
Lokcsánszky , Nyiznyánszky ,
Horánszky , Ruzsánszky
Andreánszky , Turánszky ,
Csernyánszky , Szucsánszky
Kubránszky , Piestyánszky ,
Atque Madocsánszky .
Niczky , Podmaniczky ,
Beniczky , Parniczky ,
Csemniczky , Hlinniczky ,
Nec non Kaszaniczky .
Tandem Iezerniczky ,
Dubniczky , Styavniczky ,
Moszticzky , Ledniczky ,
Atque Dobrovniczky.
Ita Lipovniczky ,
Atque Dobraviczky ,
Klobusiczky , Lipszky
Nec non Motesiczky.
Stupiczky , Duliczky ,
Vt et Deszericzky ,
Hodiczky , Miticzky ,
Rusiczky , Csalticzky.
Borsiczky , Velcsiczky ,
Melcsiczky , Reviczky ,
Recsiczky , Scharfficzky ,
Rokiczky , Keviczky.
Demum Domaniczky ,
Atque Nozdroviczký ,
Siç Litomericzky ,
Nec non Markoviczky.
Tuchinszky , Prusinszky ,
Kinszky , Malatinszky ,
Maretinszky , Zlinszky ,
Lusinszky , Dedinszky.
Kubinszky , Budinszky ,
Atque Wlkolinszky ,
Bretsinszky , Micsinszky ,
Nec non Bukovinszky .
Sztareczky , Draveczky ,
Medveczky , Nedeczky
Frideczky , Hrdeczky ,
Nec non Zathureczky .
Ebeczky , Bereczky ,
Iabreczky , Szadeczky ,
Szeleczky , Veleczky ,
Ita Barthodeczky ,
Prileczky , Zarjeczky ,
Atque Maloveczky ,
Rembeczky , Horeczky ,
Demum Polereczky.
Benyovszky , Zsitkovszky ,
Rakovszky , Szulovszky ,
Marsovszky , Petrovszky ,
Hrabovszky , Bulovszky.
Tarnovszky , Hvicsovszky ,
Rassovszky , Visnyóvszky ,
Lipovszky , Zorkovszky ,
Atque Urbanovszky .
Tandem Matyasovszky ,
Szocsovszky , Borovszky ,
Koczkovszky , Klinovszky ,
Nec non Ozorovszky ,
Porro
Szuhodolszky ,
Atque leszenovszky ,
Lukovszky , Bludovszky ,
Szászky , Bujanovszky.
Demum Beharovszky ,
Vt et Popinovszky ,
Klussovszky , Grodkovszky ,
Tandem Kohanovszky .
Richvaldszky , Fridvalszky ,
Majerszky , Podhraczky ,
Podhorszky , Závodszky ,
Atque Mezihradczky .
Porubszky , Okruczky ,
Pulszky , Osztroluczky
Potoczky , Lehóczky ,
Atque Dlholuczky.
Iamborszky , Záborszky ,

Predmerszky , Szteptenszky ,
Barvulszky , Rozvadczky ,
Dvoreczky , Preztenszky .
Terstenszky , Brisztenszky ,
Szterjenszky , Ieszenszky ,
Tito vseci dobre
Vedga po slovenszky .

Autor: prof. Gościwit Malinowski
Profesor w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego; więcej na blogu:
http://hellenopolonica.blogspot.com  oraz na stronie:
https://wroc.academia.edu/GosciwitMalinowski