23 marca 1935 roku sejm RP uchwalił konstytucję. W głosowaniu udział wzięło 399 posłów, nieobecnych było 42 członków izby, głównie reprezentujących mniejszości narodowe. Za było 260 posłów, przeciw – 139. Miesiąc później, 23 kwietnia 1935 roku konstytucja została podpisana przez prezydenta Ignacego Mościckiego. Następnego dnia, wraz z ogłoszeniem w „Dzienniku Ustaw”, konstytucja, nazywana odtąd „kwietniowa” weszła w życie.
Nowa konstytucja wprowadziła polską odmianę ustroju prezydenckiego. Podstawowe zasady ustrojowe wyrażały koncepcję przewagi państwa nad prawami jednostki uznając, że „Państwo Polskie jest dobrem wszystkich obywateli” (art. 1).
Konstytucja przyznała Prezydentowi nadrzędny charakter nad pozostałymi organami państwa, które podlegały jego zwierzchnictwu. Prezydent posiadał uprawnienia osobiste (prerogatywy), bez wymogu ich kontrasygnowania oraz uprawnienia zwykłe (wymagające kontrasygnaty premiera i ministra).
Do prerogatyw należało w szczególności wskazanie swego następcy, gdyby nie można było przeprowadzić wyboru głowy państwa, np. w czasie wojny. Dzięki temu po klęsce wojennej 1939 roku i internowaniu władz RP w Rumunii utworzono strukturę legalnych władz Rzeczypospolitej na Uchodźstwie.
Kiedy we Francji zwolennicy gen. De Gaulle reformowali ustrój państwa sięgnięto po polską konstytucję kwietniową i na tym wzorze skonstruowano ustrój V Republiki francuskiej.
Warto pamiętać, że w oparciu o konstytucje kwietniową władze RP działały nieprzerwanie do 1990 roku, gdy ostatni prezydent II RP Ryszard Kaczorowski przekazał insygnia władzy państwowej Lechowi Wałęsie, pierwszemu wybranemu w wolnych wyborach prezydentowi RP. Współczesne państwo polskie jest określane jako III Rzeczpospolita chociaż ogłoszono je jako spadkobiercę PRL, a nie kontynuatora II RP.
Moc prawna konstytucji z 1935 roku nie została w żadnym trybie unieważniona, ona ciągle obowiązuje!
Autor: prof. Romuald Szeremietiew
Polski polityk, publicysta, doktor habilitowany nauk wojskowych specjalista w zakresie obronności (habilitacja „O bezpieczeństwie Polski w XX wieku”), nauczyciel akademicki, m.in. profesor nadzwyczajny Akademii Obrony Narodowej i Akademii Sztuki Wojennej, więzień polityczny PRL, poseł na Sejm III kadencji, były wiceminister i p.o. ministra obrony narodowej.
Zostaw komentarz