Miasto Kobiet u Ibrahima ibn Jakuba, położone między krajami Burus (Prusy) a Welitaba (Wieleci), czyli gdzieś na Pomorzu, to kolejne wcielenie starodawnej idei Amazonek, kobiecej społeczności, obywającej się bez mężczyzn. Ἀμαζόνες ἀντιάνειραι „Amazonki równe mężczyznom”, Amazonki zastępujące mężczyzn i zarazem występujące przeciw mężczyznom, pojawiają się już w „Iliadzie” Homera. Były zapewne stałym elementem greckiej oralnej twórczości epickiej okresu wieków ciemnych: 1) cyklu trojańskiego – Penthesilea przyszła z pomocą Trojanom, by zginąć z ręki Achillesa, 2) cyklu 12 prac Heraklesa – dziewiątym zadaniem było zdobycie pasa Hippolity, królowej Amazonek, 3) cyklu ateńskiego – Tezeusz, towarzysz Heraklesa, przywiózł z wyprawy brankę Antiope, a następnie odparł z Attyki najazd Amazonek, 4) mitu o Bellerofoncie, który nie tylko walczył z Chimerą, ale i z Amazonkami w Licji. Amazonki zamieszkiwały obrzeża świata greckiego, początkowo Trację, a gdy grecki horyzont geograficzny rozszerzał się, Amazonki przesuwały się coraz dalej od centrum greckiego świata, do Azji Mniejszej nad rzekę Thermodont, gdzie była ich stolica Themiskyra, w pobliże Kaukazu, na scytyjskie stepy, a także na stepy i półpustynie Libii (por. Ariadna Masłowska-Nowak, „Amazonki – greckie źródła literackie do historii mitu”).

REKLAMA

Tradycyjna, acz zupełnie niepoprawna etymologia, wywodzi ich nazwę od greckie a- bez, mazos – pierś, miały sobie wycinać lub wypalać, aby nie przeszkadzała w strzelaniu z łuku. Niektórzy językoznawcy zakładają natomiast, że kobiety-wojowniczki były znane już społecznościom indoeuropejskim i greckie Amazon jest wynikiem rozwoju IE wyrazu *n̥-mn̥gʷ-yō-nós „bez mężczyzny, niezamężne”. n̥ przeszło w grece w a- jako przeczenie, mn̥gʷ-yō oznacza mężczyznę, męża, tak samo jak w forma bałto-słowiańskia *mangjá-, po polsku „mąż”.

Fenomen Miasta czy też Kraju Kobiet lub Dziewcząt w Europie Środkowej, w pobliżu Morza Bałtyckiego czy szerzej na Słowiańszczyźnie jest trudny do wyjaśnienia. Większość badaczy uważa, że mamy to do czynienia z lokalnym folklorem, w którym powstawały opowieści nawiązujące do prastarego motywu kobiecego społeczeństwa bez mężczyzn. Czy jednak mamy tu do czynienia z czystej wody fantazją, bez jakiegokolwiek ziarnka prawdy? Archeologom udaje się niekiedy natrafić na grób kobiecy ze złożoną w nim bronią lub też na cmentarzyska, gdzie pochowano wyłącznie kobiety. Ożywają wtedy od razu nawiązania do tych relacji Ibrahima ibn Jakuba, Adama z Bremy czy Kosmasa z Pragi. Niektórzy ogłaszają odnalezienie realnych podstaw dla mitu o Mieście Kobiet, który przestaje być mitem a staje się rzeczywistością. Tylko czy nie nazbyt pochopnie?

0:25 – kraj Burus i Miasto Kobiet u Ibrahima ibn Jakuba
2:27 – Amazonki świata antycznego
8:12 – kobiety na polu walki, kobiety-wojowniczki
12:19 – Longobardowie i Amazonki u Pawła Diakona
18:51 – Ibrahim ibn Jakub raz jeszcze
19:50 – Maegdaland, Kraj Dziewcząt
23:05 – Děvin i rewolucja kobiet w Czechach u Kosmasa z Pragi
27:03 – Vlasta i wojna kobiet z mężczyznami w Czechach u Dalimila
36:03 – Szwedzi i Amazonki Europy Wschodniej w XI wieku u Adama z Bremy
47:30 – archeologia o Amazonkach
51:36 – konkluzja i zapowiedź następnej audycji

#antyk #średniowiecze #historia #antropologia #etnografia #amazonki #miastokobiet #państwokobiet #kobiety #dymorfizmpłciowy #walkakobiet #walkapłci #słowianie #grecy #scytowie #sarmaci #szwedzi #prusowie #wikingowie #arabowie #germanie

Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje
👉https://suppi.pl/interpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

Autor: prof. Gościwit Malinowski
Profesor w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego; więcej na blogu:
http://hellenopolonica.blogspot.com  oraz na stronie:
https://wroc.academia.edu/GosciwitMalinowski