Sejm RP 23 września 1922 r. przyjął ustawę w sprawie budowy „portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu”.

REKLAMA

Budowę rozpoczęto od tymczasowego portu wojennego. Wykonawcami byli admirał Porębski i komandor Świrski, którzy objęli kierownictwo nad pracami. Następnie budową portu kierował inżynier Tadeusz Wenda. Tym, który inżynierskiej myśli Tadeusza Wendy nadał polityczny wymiar i rangę narodowej inwestycji był Eugeniusz Kwiatkowski. Od chwili objęcia przez niego stanowiska Ministra Przemysłu i Handlu w 1926 r. budowa portu w Gdyni, tocząca się dotąd niemrawo, nabrała tempa.

Kwiatkowski był wielkim propagatorem morskiej polityki państwa w oparciu o nowoczesny port w Gdyni. To dzięki niemu Sejm przyznawał stosowne fundusze na rozwój portu i miasta. Ułatwiało mu to mocne poparcie udzielane przez marszałka Piłsudskiego.

Pierwsza faza budowy portu ukończona została w 1930 r. . W rekordowym czasie powstały żelazobetonowe nabrzeża. W 1928 r. ich łączna długość wynosiła nieco ponad półtora kilometra, a już dziesięć lat później, prawie 13 kilometrów. W roku 1936 r., przy pomocy posiadanych 71 urządzeń przeładunkowych, Gdynia przeładowała ponad 7700 tys. ton. W tym samym czasie niemiecki port w Bremie, posiadający 222 urządzenia przeładunkowe, obsłużył nieco ponad 6220 tys. ton towarów.

W 1938 r. Gdynia stała się największym i najbardziej nowoczesnym portem Morza Bałtyckiego, dziesiątym portem Europy jeśli chodzi o znaczenie handlowe. Roczny przeładunek osiągnął poziom 8,7 milionów ton. Przez port w Gdyni przechodziło 46% towarów w obrocie zagranicznym z udziałem Polski.

W 1938 r. stocznia gdyńska zwodowała swój pierwszy statek transoceaniczny.

Zbudowano także nowoczesną linię kolejową ze Śląska do Gdyni (magistrala węglowa – z pominięciem terytorium Wolnego Miasta Gdańska) – budowę skończono w 1931 r.

Wraz z portem Gdyni nastąpił rozwój miasta. Prawa miejskie nadano Gdyni w 1926 r. Rok później miasto uzyskało status specjalnej strefy ekonomicznej, co zachęcało inwestorów do przenoszenia swoich spraw do polskiego portu, a ludzi do osiedlania się. W 1939 r. Gdynia miała już 120 000 mieszkańców.
Istnienie portu w Gdyni oraz innych urządzeń z nim powiązanych, jak Magistrali Węglowej, umożliwiło dalszy rozwój gospodarczy kraju, w tym realizację Planu Czteroletniego i budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Budowa portu i miasta Gdyni okazała się sukcesem, wszelkie inwestycje zdążyły zwrócić się jeszcze przez wybuchem II wojny światowej.
…………………………………..
Gdy wybuchła II wojna światowa Gdynia, po obronie trwającej do 19 września 1939 r. została zajęta przez Niemców i przemianowana na Gotenhafen, a port gdyński stał się bazą Kriegsmarine. Większość polskich mieszkańców została przez Niemców wysiedlona lub trafiła do obozów koncentracyjnych, wielu zginęło.

Autor: prof. Romuald Szeremietiew
Polski polityk, publicysta, doktor habilitowany nauk wojskowych specjalista w zakresie obronności (habilitacja „O bezpieczeństwie Polski w XX wieku”), nauczyciel akademicki, m.in. profesor nadzwyczajny Akademii Obrony Narodowej i Akademii Sztuki Wojennej, więzień polityczny PRL, poseł na Sejm III kadencji, były wiceminister i p.o. ministra obrony narodowej.