II Rzeczpospolita. W 1936 r. władze wojskowe RP przyjęły plany rozbudowy sił zbrojnych (1936-1942). Po zrealizowaniu planu tak miały wyglądać siły zbrojne RP:
……………………………….
SIŁY LĄDOWE:
40 dywizji piechoty.
W dywizji trzy pułki piechoty, 48 dział, 52 działa ppanc., 6 dział plot. i 8 nkm, 16 czołgów. Oddział rozpoznania, saperzy, łączność zmotoryzowane.

10 brygad kawalerii.
W brygadzie trzy pułki kawalerii, batalion piechoty zmotoryzowany, 12 dział, 16 dział ppanc, 4 działa plot i 6 nkm, 32 czołgi. Saperzy, łączność, tabory zmotoryzowane.

4 brygady zmechanizowane.
W brygadzie dwa zmotoryzowane pułki kawalerii, 12 dział, 40 dział ppanc., 6 dział plot.i 8 nkm, 65 czołgów.
8 sam. batalionów pancernych (czołgi lekkie i średnie) – 400 czołgów.
Łącznie 1400 czołgów (równowartość czterech niemieckich dywizji pancernych).

Obrona plot. kraju (poza jednostkami wojskowymi):
Nkm 20 mm – 896
Działa 40mm – 606
Działa 75mm – 420
Działa 90mm – 60
Razem – 1982 środków ogniowych
……………………………………..
SIŁY POWIETRZNE:
10 pułków lotniczych rozlokowanych w 10 bazach oraz 10 dywizjonów szkolnych.

W poszczególnych rodzajach lotnictwa:
• 14 eskadr rozpoznania po 10 samolotów w eskadrze PZL-46 ”Sum”.
Eskadry miałby zdolności wykonywania nie tylko dalekiego rozpoznania (zasięg – 1300 km), ale byłyby w stanie wspierać własne wojska wykonując bombardowania – samoloty mogły przenosić po 600 kg bomb.

• 10 eskadr pościgowych – po 10 samolotów PZL-54 „Ryś”;
W eskadrach pościgowych miały być samoloty zdolne do strącania bombowców nieprzyjaciela (prędkość maksymalna 680 km/h), ale też miały wykonywać działania szturmowe, mogły zabierać 500 kg bomb.

• 15 eskadr myśliwskich – po 10 samolotów PZL-50 ”Jastrząb”;
Opracowywano rozwojową wersję myśliwca: „Jastrząb II” – uzbrojenie: 6 karabinów maszynowych lub 4 karabiny maszynowe i 2 działka 20 mm. Prędkość – 570 km/h.

• 21 eskadr bombowych -po 6 samolotów PZL.37 „Łoś”;
„Łoś” uważany za jeden z najnowocześniejszych wówczas bombowców na świecie zabierał – 2580 kg bomb.
Salwa eskadr bombowych (126 Łosi) – 326 ton. Dodatkowo eskadry „Sumów” mogły zrzucić 84 tony bomb, a eskadry „Rysi” – 50 ton. Dawało to łącznie salwę 460 ton bomb.

• 18 eskadr obserwacyjnych – po 7 samolotów LWS-3 ”Mewa” (zasięg 700 km);

• 12 plutonów łącznikowych -po 3 samoloty PWS-35 „Ogar”;

W siłach powietrznych w 1942 r. miało być 85 eskadr – około 800 samolotów + zapas mobilizacyjny 100%; łącznie 1600 samolotów bojowych nie licząc szkolnych, transportowych, dyspozycyjnych, sanitarnych.

Zdolności produkcyjne polskiego przemysłu lotniczego w 1939 r. wynosiły od 792 do 1344 samolotów rocznie (zależnie od typu aparatu). Powstawały nowe fabryki płatowców i silników, możliwości produkcyjne wzrastały, osiągnięcie zakładanych ilości samolotów do 1942 r. wydają się całkowicie realne .
………………………………………….
SIŁY MORSKIE:
Kontrtorpedowce (Niszczyciele) – 6
Uruchomiono w Gdyni Stocznie Marynarki Wojennej, podjęto budowę dwu niszczycieli typu „Grom”.

Okręty podwodne – 12
W 1939 r. było 5 okrętów podwodnych, zamówiono we Francji budowę dwu kolejnych typu „Orzeł”.

Stawiacz min – 1.
Największy okręt MW ORP „Gryf”.
Trałowce i okręty patrolowe – 12
Zbudowane w stoczniach krajowych.

Ścigacze – 12
Zamówiono trzy ścigacze w stoczniach brytyjskich, pozostałe miały być zbudowane w Polsce.

Flotylla Pińska (rzeczna)
Kilkadziesiąt okrętów i kutrów rzecznych.

W lotnictwie morskim w 1942 r.:
-Eskadra myśliwska (15 samolotów)
-Eskadra wodnosamolotów rozpoznawczych (10 samolotów)
-Dwie eskadry dalekiego rozpoznania (po 6 samolotów)
-Eskadra bombowo-torpedowa (6 samolotów)
Razem 59 samolotów i
2 balony obserwacyjne -korygowanie ognia artyleryjskiego
W głębi kraju działające n a rzecz MW:
2 eskadry dalekiego wywiadu (po 12 samolotów)
1 eskadra torpedowo-bombowa (6 samolotów)
Wszystkich samolotów 77.
……………………………………………………………
Wojna wybuchła 1 września 1939 r.
II Rzeczypospolita miała kilkanaście lat (wojna z bolszewikami skończyła się w 1921 r.) na zbudowanie od zera przemysłu obronnego i sformowanie armii zdolnej przeciwstawić agresji – jak się okazało w 1939 r. – dwu mocarstw.
Przemysł zbrojeniowy zbudowano, czasu na rozbudowę i przezbrojenie armii zabrakło!

Autor: prof. Romuald Szeremietiew
Polski polityk, publicysta, doktor habilitowany nauk wojskowych specjalista w zakresie obronności (habilitacja „O bezpieczeństwie Polski w XX wieku”), nauczyciel akademicki, m.in. profesor nadzwyczajny Akademii Obrony Narodowej i Akademii Sztuki Wojennej, więzień polityczny PRL, poseł na Sejm III kadencji, były wiceminister i p.o. ministra obrony narodowej.