Zabytki architektury rosyjskiej.

REKLAMA

Pałac Senacki jest to wystawny budynek na obszarze moskiewskiego Kremla, zaprojektowany przez rosyjskiego architekta Matwieja Kazakowa, który został wybudowany w latach 1776–1787. Został zamówiony przez carycę Katarzynę II w charakterystycznym dla tamtych czasów stylu klasycystycznym. W czasach carskich Pałac Senacki odgrywał drugorzędną rolę jako budynek rządowy, ale po rewolucji październikowej stał się główną siedzibą rządu radzieckiego, a obecnie jest roboczą rezydencją prezydenta Rosji.

Budowę Pałacu Senackiego rozpoczęto w 1776 roku na polecenie Katarzyny II. Senacki Pałac był największym realizowanym projektem architekta Matwieja Kazakowa. Według planu i zamierzeń architekta, budynek powinien symbolizować obywatelskie ideały legalności i sprawiedliwości. Został wykonany w klasycznych formach starożytności. Senacki Pałac to budynek trzypiętrowy, mający postać równie przykrytego trójkąta. Jego zewnętrzny obwód wynosi 450 metrów, wewnętrzny 360.  Pałac jest zwieńczony zieloną kopułą w kształcie półkuli, pod którą znajduje się Sala Katarzyny. Początkowo budynek był przeznaczony na spotkania szlachty guberni moskiewskiej, ale po podziale Senatu na wydziały w pałacu umieszczono je wszystkie, z wyjątkiem wydziałów sądownictwa i praw szlachty, które zostały przeniesione do Petersburga. Aby wygospodarować przestrzeń potrzebną pod budowę, od książąt Trubieckiego i Bariatińskiego wykupiono ich pałace a będące na tym terenie zabudowania klasztorne zostały wyburzone. Wybrane miejsce miało trójkątny kształt i nie było dogodne dla prac budowlanych: znajdowało się pomiędzy murem Kremla, budynkiem Arsenału i monasterem Czudowskim. Z dwóch przedstawionych projektów, Karla Blanka i Matwieja Kazakowa, wybrano projekt tego drugiego, a Blank został wyznaczony na konsultanta budowlanego. Po remoncie w 1856 roku w budynku rozlokowały się lokalne organy samorządowe: Sąd Okręgowy, Trybunał Sprawiedliwości, Kancelaria Mieżewaja i inne instytucje, a pałac stał się gmachem moskiewskich instytucji sądowniczych. Kopułę budowli zwieńczono symbolem carskiej sprawiedliwości tj. filarem z koroną królewską i napisem „Prawo”. W 1856 roku po przeprowadzonym remoncie w budynku znalazły się samorządy lokalne,  Sąd Rejonowy, Izba Sądu, Biuro Wojskowe i inne instytucje, a pałac był określany jako budowa placówek sądowych w Moskwie. Kopuła konstrukcji uchodziła jako symbol imperialnej sprawiedliwości. W marcu 1918 roku Włodzimierz Lenin przeniósł się do tego senackiego Pałacu, do mieszkania po byłym prokuratorze królewskim na trzecim piętrze. Następnie również Biuro Polityczne i Rada Komisarzy Ludowych. Łączna powierzchnia apartamentu Lenina liczyła 560 m². W 1955 roku, w dawnym gabinecie Lenina, zaaranżowano muzeum – „Gabinet i mieszkanie V. I. Lenina na Kremlu.” Było ono w sąsiedztwie siedziby rządu ZSRR i składało się z ponad 40 tysięcy eksponatów. W 1994 roku na zlecenie rządu Federacji Rosyjskiej, w związku z przebudową budynku Senatu i umieszczenia rezydencji prezydenta Rosji, kolekcja została przeniesiona do Muzeum Historycznego w „Gorki Leninskije.” Po organizacji rządu radzieckiego w 1918 roku, maszt z flagą ZSRR został zainstalowany w miejscu gdzie była korona. Budynek oprócz zakwaterowania Rady Komisarzy Ludowych objął również Centralny Komitet Wykonawczy. Dawna sala Katarzyny została przemianowana pod nazewnictwo władz sowieckich na Swerdłowski.. Odbywały się tutaj zebrania Komitetu Centralnego KPZR, był też pokój przeznaczony na posiedzenia Biura Politycznego KC KPZR. W 1932 roku Józef Stalin objął pięciopokojowe mieszkanie na pierwszym piętrze. Rok później, w budynku po raz pierwszy dokonano przebudowy i zmiany wnętrz: ściany zostały ozdobione panelami dębowymi, zainstalowano też nowe drzwi. Ponad mieszkaniem Stalina było jego osobiste biuro pracy oraz specjalny sektor Komitetu Centralnego KPZR. Po prawej stronie przyjmował, generał Alexander Prakurbejszej i jego zastępca L. A. Loginow. Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Pałac mieściły się biura Państwowego Komitetu ds. Obrony, Biuro Prezydium Rady Najwyższej ZSRR i Rada Komisarza Ludowego. Po dojściu do władzy w 1953 roku, Nikita Chruszczow urządził swoje biuro na trzecim piętrze pałacu. W 1972 roku w budynku znajdował się urząd Komitetu Centralnego KPZR a także pokój odpoczynku, małe biuro, recepcja, sala konferencyjna Biura Politycznego, archiwum i grupy specjalne sektora Wydziału Ogólnego KC KPZR. W 1985 roku Michaił Gorbaczow przeniósł się do pałacu do odnowionego mieszkania na trzecim piętrze. W dniu 25 grudnia 1991 roku, w miejsce sowieckiej flagi na kopule zawisła flaga rosyjska, którą później zastąpiono flagą prezydencką. W tym samym roku zaczęto przywracać dawny wygląd wnętrza budynku. Historyczny wygląd zachowały sale Katarzyna i Owalna, reszta była na nowo przywracana w pierwotnym stylu. Jak wynika z dokumentacji prac konserwatorskich w latach 1994-1996 całość prac została wykonana. 

Począwszy od roku 2019, pałac jest rezydencją roboczą Prezydenta. Przed budynkiem Senatu na Kremlu obecnie trwają prace budowlane. Mają one związek z planami i obietnicą Prezydenta Putina przywrócenia niektórych historycznych budynków w tym m.in. odbudowę klasztorów Wniebowstąpienia i Monastyru Czudowa, które zostały zniszczone w latach 1929-1930 przez bolszewików.

Zródła:

  1. СЕНАТ, http://moscow.org/moscow_encyclopedia/403_senat.htm  – (dostęp 1-11-2021)
  2. Справочник для СМИ. Дата обращения: 27 февраля 2019., http://kremlin.ru/static/pdf/guidebook_ru.pdf  – (dostęp 1-11-2021)
  3. Сенатский дворец. ВВП. Дата обращения: 2 января 2019., https://vvprf.ru/special/kreml-9/senatskiy-dvorets-moskovskogo-kremlya.html  – (dostęp 1-11-2021)
  4. Яковлев А. Н. Ротонда Сената в Московском Кремле. Архитектурная графика, иконография проекта // Актуальные проблемы теории и истории искусства: сб. науч. статей. Вып. 8 / Под ред. С. В. Мальцевой, Е. Ю. Станюкович-Денисовой, А. В. Захаровой. — СПб.: Издательство СПбГУ, 2018. — С. 242—252., https://actual-art.org/files/sb/08/Yakovlev.pdf  – (dostęp 1-11-2021)
  5. Путин предложил восстановить в Кремле Чудов и Вознесенский монастыри, https://www.vedomosti.ru/realty/articles/2014/07/31/putin-predlozhil-vosstanovit-v-kremle-chudov-i-voznesenskij  – (dostęp 1-11-2021)
  6. Wikipedia.