II Rzeczpospolita. W 1938 r. powstał największy na świecie balon stratosferyczny wielokrotnego użytku zaprojektowany i zbudowany w Polsce „Gwiazda Polski”.
W 1937 r. z inicjatywy wybitnego polskiego fizyka, prof. Mieczysława Wolfkego podjęto przygotowania do załogowego stratosferycznego lotu balonowego dla badania rozkładu promieniowania kosmicznego. Celem sportowym było pobicie rekordu wysokości ustanowionego w USA w 1935 r. (22 tys. m); plan Polaków przewidywał osiągnięcie nowym balonem wysokości 30 tys. m.
Głównym konstruktorem balonu był mjr pilot inż. Stanisław Mazurek. Gumowanie powłoki balonowej zostało oparte na wynalazku dyrektora fabryki gumy w Sanoku dr Oskara Schmidta. Gondola balonu hermetycznie zamknięta pełniła funkcję laboratorium i kabiny dla załogi lotu. Skonstruowana i wykonana przez wytwórnię „Motolux” w Warszawie realizującą zlecenia dla wojska.
Przedsięwzięciu patronował prezydent RP prof. Ignacy Mościcki. Załogę stanowili: dwukrotny zdobywca pucharu Gordona Benneta kilkakrotny balonowy rekordzista świata kpt. pilot Zbigniew Burzyński oraz badacz promieniowania kosmicznego, dr Konstanty Narkiewicz- Jodko.
Pierwszą próbę startu podjęto z tatrzańskiej Doliny Chochołowskiej nocą 12/13 października 1938 r. W warunkach szybko zmieniającej się pogody (halny wiatr) zrezygnowano z lotu jednak doszło do wypadku i częściowego uszkodzenia powłoki balonu. Przeprowadzono naprawę balonu i kolejna próba miała się odbyć 10 września 1939 r. Nie doszło do niej z racji wybuchu wojny.
Konstruktor gondoli balonu inż. Jan Szal wybitny wynalazca (m.in. synchronizatora lotniczych karabinów maszynowych), pod okupacją niemiecką był zmuszany do pracy dla III Rzeszy. Stanowczo odmówił, aresztowany w 1942 r., został zamordowany przez Gestapo.
Autor: prof. Romuald Szeremietiew
Polski polityk, publicysta, doktor habilitowany nauk wojskowych specjalista w zakresie obronności (habilitacja „O bezpieczeństwie Polski w XX wieku”), nauczyciel akademicki, m.in. profesor nadzwyczajny Akademii Obrony Narodowej i Akademii Sztuki Wojennej, więzień polityczny PRL, poseł na Sejm III kadencji, były wiceminister i p.o. ministra obrony narodowej.
Zostaw komentarz