Nie wiadomo. Wynalazek ten mógł być wielokrotnie wynajdowany przez ludzi. Np. Aborygeni australijscy używali okrągłych dysków, które turlali po ziemi podczas ćwiczeń sprawnościowych. Chociaż na dużą skalę koło nie było w ogóle używane w obu Amerykach przed kontaktem z Europejczykami, to w meksykańskich stanowiskach archeologicznych odkryto liczne małe artefakty z kołami, zidentyfikowane jako zabawki dziecięce, niektóre datowane nawet na około 1500 p.n.e.

REKLAMA

Dlatego pytanie powinno brzmieć nie kto wynalazł koło, ale kto wynalazł zastosowanie koła do rzeczy istotnych dla ludzi, co zmieniło ich produkcję żywności, wytwarzanie produktów drugiego stopnia, tych nie do jedzenia, np. ceramiki czy tekstyliów, czy w końcu transport i komunikację.

Przez całe lata badacze podawali, że takie zastosowanie miało koło po raz pierwszy w Mezopotamii, kolebce cywilizacji Starego Świata. Jednak znaleziska archeologiczne zwłaszcza w bieżącym stuleciu zakwestionowały ten pogląd, gdyż najstarsze materialne ślady używania koła odnajduje się w Europie, w tym w Polsce, w pobliżu Krakowa, w Bronocicach, gdzie ok. 3500 r. p.n.e. powstało naczynie ceramiczne z wyobrażeniem czterokołowego wozu z dyszlem. Ale jeszcze bardziej zaskakuje stanowisko Olszanicy, gdzie odnaleziono pozostałości stodoły długiej na 40 metrów, do której można było dostać się przez drzwi szerokości 2,2 metra. Czyli nie tylko do niej wchodzono, ale wjeżdżano wozem, jak interpretują tak szerokie bramy archeolodzy. Najbardziej zaskakuje, że stanowisko to datuje się najpóźniej na 5000 r. p.n.e.

Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje

👉

https://suppi.pl/interpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

Autor: prof. Gościwit Malinowski
Profesor w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego; więcej na blogu:
http://hellenopolonica.blogspot.com  oraz na stronie:
https://wroc.academia.edu/GosciwitMalinowski