W starych dobrych czasach to i Polska kupowała ziemie od sąsiadów, i były to o wiele bardziej trwałe nabytki, niż ziemie wywojowane mieczem lub zhołdowane od fałszywych lenników.

REKLAMA

I tak w 1443 r. książę Wacław I cieszyński sprzedał za 6 tysięcy grzywien księstwo siewierskie biskupowi krakowskiemu, Zbigniewowi Oleśnickiemu. Księstwo włączono do Korony dosłownie w ostatnim momencie w 1790 r. A 21 lutego 1457 roku Jan IV Oświęcimski sprzedał Kazimierzowi Jagiellończykowi swoje księstwo za 50 tys. kop groszy praskich: dwa miasta Oświęcim i Kęty, dwa zamki książęce w Oświęcimiu i Wołek oraz 45 wsi: Bielany, Łęki, Babice, Lipnik, Osiek, Brzeszcze, Monowice, Dwory, Stara Polanka, Nowa Polanka, Włosienica, Poręba, Grojec, Sparowicze, Nidek, Witkowice, Głębowice, Bulowice, Czaniec, Malec, Kańczuga, Nowa Wieś, Roczyny, Broszkowice, Brzezinka, Rajsko, Franciszowice, Przecieszyn, Skidziń, Wilczkowice, Wilamowice, Hecznarowice, Bujaków, Kozy, Mikuszowice, Pisarzowice, Hałcnów, Biertułtowice, Komorowice, Żebracz, Bestwina, Dankowice, Stara Wieś, Jawiszowice, Harmęże. A w 1494 r. Jan Olbracht kupił od Jana V Zatorskiego, księstwo zatorskie z Wadowicami. Oba księstwa włączone do Korony w 1564 r. stanowiły powiat śląski.

Można było kupić, można było wziąć pod zastaw. 8 listopada 1412 roku Władysław Jagiełło pożyczył królowi Węgier Zygmuntowi Luksemburskiemu 37 000 kop szerokich groszy praskich (ok. 7 ton srebra). Pożyczkę zabezpieczono zastawem, w którego skład weszły miasta i miasteczka należące wcześniej do ziemi sądeckiej (a więc pierwotnie polskie): Lubowla, Podoliniec i Gniazda (utworzono z nich starostwo grodowe z siedzibą w Zamku Lubowelskim) oraz 13 miast spiskich: Biała, Lubica, Wierzbów, Spiska Sobota, Poprad, Straże, Spiskie Włochy, Nowa Wieś (Spiska Nowa Wieś), Ruszkinowce, Wielka, Spiskie Podgrodzie (ale bez Zamku Spiskiego), Maciejowce, Twarożne. Węgry nigdy nie spłaciły długu, ale w 1769 r. podstępnie okupowały swój zastaw, a w 1772 r. dokonały I rozbioru Polski. A konkretnie dokonała tego Maria Teresa jako królowa Węgier, a nie arcyksiężna Austrii. Państwo o nazwie Austria powstanie dopiero w 1804 r. A dziś ze Spisza mamy tylko Niedzicę, Krempachy, Łapsze Wyżne, Frydman, Falsztyn itd. akurat wcześniej węgierskie, a nie polskie.

Niestety pod koniec życia Władysław Jagiełło przepuścił interes życia. Otóż w 1432 król Cypru Janus zaproponował mu 2/3 swego królestwa w zastaw za 200 tysięcy złotych monet.

Jak pisze na fb Świat po prostu:

„Donald Trump chce kupić Grenlandię od Danii. Choć na pierwszy rzut oka wydaje się to nieco absurdalne, takie transakcje to nic nowego w historii stosunków międzynarodowych.

Najbardziej znanym przykładem jest zakup Alaski przez Stany Zjednoczone. USA kupiło Alaskę od Imperium Rosyjskiego w 1867 roku za 7,2 miliona dolarów. Umowę podpisał sekretarz stanu USA William H. Seward, dlatego transakcję początkowo nazywano „Seward’s Folly” („Szaleństwo Sewarda”), bo wielu Amerykanów uważało, że to bezwartościowa, lodowata ziemia.

W 1803 roku Stany Zjednoczone kupiły od Napoleona Bonaparte Luizjanę i wiele innych terenów. Bonaparte zawsze marzył o Ameryce jako o kraju, który mógłby podbić. Kiedy w 1802 r. zdecydował się sprzedać Luizjanę Jeffersonowi, zrobił to z niechęcią i pod przymusem, potrzebował bowiem funduszy m.in. na wojny prowadzone w Europie. Zakupione ziemie niemal podwoiły powierzchnię ówczesnych Stanów Zjednoczonych, czyniąc z nich jedno z największych państw na świecie. Ostatecznie z zakupionych terenów powstało 13 nowych stanów USA. Łącznie z odsetkami, Stany Zjednoczone ostatecznie zapłaciły za tę transakcję 23 213 568 dolarów

W dniu 22 lutego 1819 r. podpisano dokumenty, na mocy których USA za 5 milionów dolarów nabyły od Hiszpanów Florydę (dziś ok. 102 milionów dolarów).

W 1854 roku USA kupiło od Meksyku tereny dzisiejszej Arizony i Nowego Meksyku, by ułatwić budowę kolei transkontynentalnej.

Także Dania sprzedała swego czasu Amerykanom swoje ziemie. Inną znaną transakcją był zakup Wysp Dziewiczych o powierzchni ok. 350 km kw. USA kupiły je w 1917 roku od Danii za 25 milionów dolarów w złocie, co dziś – jak wylicza serwis Forbes – odpowiada ok. 674 milionom dolarów.

W 1626 roku Holendrzy kupili od rdzennych Amerykanów wyspę Manhattan. Peter Minuit spotkał się z rdzennymi mieszkańcami i zaproponował wymianę – w zamian za Manhattanan przekazał im różne towary, paciorki i tekstylia o wartości 60 guldenów. Rdzenni Amerykanie nie mieli koncepcji własności ziemi – mogli uznać to raczej za pozwolenie na wspólne użytkowanie niż sprzedaż. Kilkadziesiąt lat później teren nazwany Nowym Amsterdamem siłą przejęli Brytyjczycy i na cześć księcia Yorku nazwali go Nowym Jorkiem”.

fot. Na zasadzie cytatu za Newsweek

Autor: prof. Gościwit Malinowski
Profesor w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego; więcej na blogu:
http://hellenopolonica.blogspot.com  oraz na stronie:
https://wroc.academia.edu/GosciwitMalinowski