II Rzeczpospolita. W 1931 r. marsz. Piłsudski zdecydował o rozwoju łączności bezprzewodowej dla potrzeb dowództw WP w ramach dwóch zasadniczych grup:
W (wyższe dowództwo). N (niższe dowództwo).
……………………………………..
Państwowe Zakłady Tele i Radiotechniczne w Warszawie opracowały prototypy radiostacji N1 i N2. Radiostacje typu N były sprzętem o wysokich walorach użytkowych, przystosowanym do pracy w sieci własnej zarówno naziemnej jak i lotniczej. Produkcja seryjna N2 ruszyła w 1935 r., N1 w 1937 r.

REKLAMA

N1 – przeznaczona była do łączności dowództwa pułku z dowództwem dywizji/brygady.
Do wybuchu wojny wyprodukowano ich ok. 170 sztuk.
Zakres częstotliwości pracy od 2250 – 6750kHz, w 180 kanałach, moc nadajnika przy pracy telegraficznej wynosiła 90W a przy pracy fonem 65W. Zasięgi łączności dla pracy telegraficznej to 20 – 50km a przy pracy fonem 15 – 30km. Radiostacja była przewożona na taczance dwuczłonowej (N1T) lub na samochodzie (N1S). W razie konieczności radiostacja mogła być przenoszona przez pięciu żołnierzy. Radiostacja była wyposażona w trzy rodzaje anten: teleskopową o łącznej wysokości 9 metrów, bambusowa z przewodnikiem w środku o długości 3,5m do pracy w marszu oraz stalową linkę o długości 9m zawieszoną skośnie używaną głównie do wymiany radiowej z samolotami.

N2 – była przeznaczona dla zapewnienia łączności dowództwa batalionu z dowództwem pułku. Została częściowo wprowadzona do artylerii oraz broni pancernej (N2C-)i lotnictwa myśliwskiego (N2M).
Produkcja ruszyła na przełomie 1935/1936 roku.
Do wybuchu wojny wyprodukowano 1400 radiostacji.
Zakres częstotliwości pracy identyczny jak w radiostacji N1, zasięgi łączności przy pracy na antenie pionowej to 25km dla telegrafii i 15km dla pracy fonem. Radiostacja była wyposażona w nadajnik i dwa odbiorniki, drugi odbiornik był przeznaczony do współpracy z lotnictwem towarzyszącym.
Do transportu używano 1-konnej dwukołówki w przypadku piechoty, natomiast w artylerii i kawalerii radiostację przewożono na dwuczłonowej taczance 2-konnej na kołach ogumionych, przystosowanej również do holowania za samochodem. Planowano dostarczenie wojsku co najmniej dziesięć tysięcy tych radiostacji.

Na terenie COP budowano fabryki, które miały produkować duże ilość tych radiostacji.

Po 1939 r. w okupowanej Polsce Niemcy kontynuowali produkcję radiostacji N-1 i N-2, których używali do końca II wojny światowej.
……………………….
Konstruktorem radiostacji „N” był inż. Henryk Magnuski, który po wybuchu wojny w 1939 r. znalazł się na Zachodzie. W 1940 r. w USA opracował mały radiotelefon Handie-Talkie (wytworzono 100 tys. tych urządzeń), plecakową radiostację Walkie-Talkie do łączności artylerii, broni pancernej, piechoty – wykorzystywana do końca wojny przez wojsko USA. Polski konstruktor opracował też mikrofalową radiolatarnię na lotniskowce umożliwiającą nocne loty myśliwców.
Po wojnie Magnuski pozostał na emigracji, odniósł w USA wiele sukcesów (30 patentów) wniósł wielki wkład w dziedzinę łączności wojskowej, techniki radiowej i telekomunikacji. Z powodów politycznych nie mógł wrócić do Polski i pracować na potrzeby polskiej armii.

Autor: prof. Romuald Szeremietiew
Polski polityk, publicysta, doktor habilitowany nauk wojskowych specjalista w zakresie obronności (habilitacja „O bezpieczeństwie Polski w XX wieku”), nauczyciel akademicki, m.in. profesor nadzwyczajny Akademii Obrony Narodowej i Akademii Sztuki Wojennej, więzień polityczny PRL, poseł na Sejm III kadencji, były wiceminister i p.o. ministra obrony narodowej.