Lend-Lease Act (ang. umowa pożyczki-dzierżawy) – ustawa federalna z 11 marca 1941, zezwalająca prezydentowi Stanów Zjednoczonych „sprzedawać, przenosić własność, wymieniać, wydzierżawiać, pożyczać i w jakikolwiek inny sposób udostępniać innym rządom dowolne produkty ze sfery obronności”.

REKLAMA

Samoloty Bell P-63 Kingcobra, przerzucane przez m.in. kobiety z formacji WASP do ZSRR przez Alaskę, 1943 rok. Rzędy amerykańskiej pomocy, której przecież nie było…????


Większość dostaw w ramach Lend-Lease Actotrzymała Wielka Brytania (3/5 dostaw), ZSRR (1/5 dostaw), pozostałą 1/5 przyznano innym krajom walczącym z hitlerowskimi Niemcami.

ZSRR otrzymał od Amerykanów gigantyczną pomoc, bez której Wojna Ojczyźniana zakończyłaby się klęską.

Według aktualnych szacunków rosyjskich historyków, w ramach pomocy ZSRR otrzymał 427 tys. samochodów, 22 tys. znacznie lepszych od sowieckich samolotów, 13 tys. czołgów, 9 tys. traktorów, 2 tys. lokomotyw, 11 tys. wagonów, 3 mln t benzyny lotniczej, 350 tys. t materiałów wybuchowych, 15 mln par butów, 70 mln m kw. tkanin ubraniowych, 4 mln opon oraz 200 tys. km drutu telefonicznego.

Oprócz tego dochodziły materiały, jak benzyna lotnicza, smary, stal, miedź, aluminium – dzięki pomocy USA odpadły problemy wyżywienia, transportu i łączności, a Sowieci mogli się skupić na tłuczeniu czołgów i dział.

Do Berlina dotarli radzieccy żołnierze w mundurach z amerykańskiej wełny, w amerykańskich butach, na amerykańskich ciężarówkach z amerykańską benzyną, a z powietrza wspierali ich radzieccy piloci w amerykańskich samolotach, z amerykańską benzyną i bombami i w amerykańskich kurtkach…

Dużą pomoc w ramach programu Lend-Leaseotrzymały także Chiny. Ze względu na trudności transportowe (dzielący je z USAOcean Spokojny i panowanie Japończyków na morzu), była to przede wszystkim pomoc pieniężna, tak jak 50 mln dolarów pożyczki w 1942, lecz także dostawy sprzętu, które przerzucano drogą birmańską i samolotami transportowymi lecącymi nad Himalajami, w ramach jednego z pierwszych w historiimostów powietrznych.

Oprócz ZSRR, Wielkiej Brytanii i Chin, program Lead-Lease objął również Wolną Francję, wszystkie dominia brytyjskie, a także pośrednio Polskę (sprzęt wysłany do ZSRR był przekazywany także polskim jednostkom na froncie wschodnim, takim jak 1 i 2 Armia Wojska Polskiego).